اصطلاح استریم در آموزش (به‌ویژه بعد از همه‌گیری کرونا) احتمالا مفهوم جدیدی در بین دانش‌آموزان و معلمان جهان نیست. از سال 2020 به‌تدریج سیستم آموزشی قدیمی به بسترهای لایو استریم تبدیل شده و درحال‌حاضر، یادگیری آنلاین سریع‌ترین بازار در حال رشد در صنعت آموزش است و از زمانی که برای اولین بار ایجاد شد، تا کنون 900٪ رشد داشته است. در این مقاله قصد داریم درباره اهمیت استریم در آموزش، استفاده از استریمینگ برای آموزش، مدل‌های مختلف کسبوکار در این زمینه، پلتفرم‌های محبوب، راه‌های داشتن لایو استریم آموزشی امن و نکات ریز و درشت دیگر صحبت کنیم. با ما همراه باشید.
چرا استریم در آموزش اهمیت دارد؟
دیگر روزهایی که سیستم آموزشی به یک مدل برنامه درسی چاپ‌شده پایبند بود و در تمام سال تحصیلی از آن استفاده می‌کرد، گذشته است. درحال‌حاضر، آموزش و پرورش باید یک فرآیند پیوسته در حال تکامل باشد و در صورت لزوم با فناوری‌های جدیدتر سازگار شود. کاربرد استریم در آموزش، سیستم آموزشی را قادر می‌سازد تا به‌راحتی محتوای درخواستی را برای دانش‌آموزان مطابق با فناوری‌های آنلاین جدید ارائه دهد.
چگونه می‌توان از استریم در آموزش به‌طور موثر استفاده کرد؟
بزرگترین چالش استریم در آموزش، بازآفرینی تعامل واقعی با دانش‌آموزان است اما استفاده از راه‌حل‌های جدول زیر می‌تواند کاربرد استریمینگ در آموزش را موثرتر کند:
| راه‌حل‌ها | توضیحات |
|---|---|
| ابزارهای پیشنهادی برای تصاویر بصری | – Miro: برای تخته سفید آنلاین – Canva: برای ارائه‌های زیبا و اینفوگرافیک – Google Charts و Tableau: برای نمودارهای جذاب |
| مدیریت سؤالات دانش‌آموزان | استفاده از پیام‌های چت زنده برای پاسخ به سوالات |
| پیشگیری از مشکلات اینترنتی | آماده‌سازی طرح‌های جایگزین برای مواقعی که اتصال اینترنت قطع می‌شود (مثلاً استفاده از پلتفرم‌های دیگر مانند Google Meet یا Whereby) |
| مدیریت ارتباطات | تعیین زمان‌های مشخص برای پاسخ به پیام‌ها و سوالات دانش‌آموزان و اطلاع‌رسانی به آن‌ها درباره زمان‌های مناسب برای صحبت کردن و پرسش سوالات |
چگونه با راه‌اندازی کسبوکار آموزشی در بستر استریم، کسب درامد کنیم؟
کسب درآمد از استریم در آموزش یک حرکت هوشمندانه است چون تقاضا برای آموزش آنلاین در حال افزایش است و مطمئناً کاهش نمی‌یابد. برای راه‌اندازی یک کسبوکار باید نکات زیر را مدنظر داشته‌باشید:
- در مورد موضوعی که می‌خواهید تدریس کنید، تصمیم بگیرید.
- روی ایجاد محتوای جذاب و آموزنده سرمایه‌گذاری کنید.
- از طریق رسانه‌های اجتماعی، بازاریابی ایمیلی و کانال‌های دیگر محتوای خود را تبلیغ کنید.
- از طریق نظرات، جلسات پرسش و پاسخ و سایر ویژگی‌های تعاملی با مخاطبان خود درگیر شوید.
- ارائه خدمات اضافی مانند تدریس خصوصی، جلسات مربیگری گروهی، یا کارگاه‌های آموزشی
- به‌طور مداوم محتوای خود را بهبود و به‌روز کنید.
بعد از آن برای کسب درآمد از استریم آموزشی از گزینه‌های زیر استفاده کنید:
- محتوای آموزشی را به‌صورت ثبت نام در وبینارهای آنلاین یا بسته‌های آموزشی آفلاین به فروش برسانید.
- یک مدل مبتنی بر اشتراک ارائه دهید که در آن بینندگان برای دسترسی به محتوای ویدیوی آموزشی شما هزینه مداوم پردازند.
- با گنجاندن تبلیغات مرتبط در ویدیوهای آموزشی خود درآمد ایجاد کنید.
- دوره‌های جداگانه ایجاد و برای هر دوره هزینه دریافت کنید.
- محتواهای تکمیلی مانند کتاب‌های راهنمای الکترونیکی ارائه دهید و هزینه جداگانه‌ای برای این منابع اضافی دریافت کنید.
- با برندهای مرتبط وارد تعامل شوید و محصولات یا خدمات آن‌ها را در ویدیوهای آموزشی خود تبلیغ کنید.
- با Paywall کسب درآمد کنید. این پلتفرم می‌تواند به شما در کسب درآمد از ویدیوهای آموزشی کمک کند.
- می‌توانید با مشارکت در پروژه‌های خاص بینندگان را تشویق کنید تا از کار شما حمایت کنند.
بیشتر بخوانید: استریم چیست؟
بررسی مدل‌های مختلف کسب درآمد از طریق استریم
بسته به پلتفرمی که انتخاب و نوع محتوایی که خلق می‌کنید، راه‌های مختلفی برای کسب درآمد از طریق استریم در آموزش وجود دارد که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
- اشتراک
- تبلیغات
- حمایت مالی و معاملات برند
- کمک‌های مالی و دونیت
- فروش
- بازاریابی وابسته
- عضویت‌های پولی یا محتوای انحصاری
مزایا و معایب استفاده از استریم در صنعت آموزش
یکی از بزرگترین مزایای استریم در آموزش این است که شاگردان بدون ترس از جا ماندن، دروس را یاد می‌گیرند. برخی دیگر از مزایای این شیوه، عبارتند از:
- بهبود اعتماد به نفس شاگردان و ترویج رقابت سالم
- سیستم آموزش آنلاین یک پلتفرم برای تقابل فرهنگی متنوعی از اقشار مختلف فراهم می‌کند.
- برخی از سیستم‌های مدیریت یادگیری آنلاین ابزارهایی را برای گفتگو و همکاری آنلاین فراهم می‌کنند.
- شاگردان می‌توانند دانش را بیاموزند و به اشتراک بگذارند.
- می‌توان جلسات آموزشی را ضبط کرد.
- سیستم‌های آموزش الکترونیکی محدودیت جغرافیایی ندارند.
- مربیان می‌توانند مطالب آموزشی را قبل از شروع کلاس برای شاگردان ارسال کنند.
- پلتفرم‌های لایو استریم امکان برنامه‌ریزی انعطاف‌پذیر کلاس‌های آنلاین را متناسب با زمان دانش‌آموزان فراهم می‌کنند.
- بایگانی ماژول‌های دوره قبلی و ذخیره آن‌ها در یک کتابخانه
- صرفه‌جویی در هزینه آموزش
معایب استریم آنلاین آموزشی، عبارتند از:
- به‌علت احتمال تقلب، احتمال رقابت سالم کاهش می‌یابد.
- شاگردان بااستعداد علاقه خود را به کلاس درس از دست می‌دهند، چون عملا رقابتی با سایر همکلاسی‌ها ندارند.
- ناتوانی شاگردان در مواجهه با چالش‌ها باعث بی‌انگیزگی آن‌ها می‌شود.
- احتمال قطعی یا کندی اینترنت و اختلال در کلاس
- احتمال کسالت و خستگی در طول کلاس
معرفی انواع روش‌های استریم در آموزش
با پیشرفت تکنولوژی، آموزش الکترونیکی به ابزاری ضروری برای سازمان‌ها در آموزش افراد تبدیل شده است. انواع روش‌های استریمینگ در آموزش شامل موارد زیر است:
| نوع آموزش | توضیحات |
|---|---|
| آموزش آنلاین غیرهمزمان | در این محیط شاگردان می‌توانند به تمام مطالب درسی دسترسی داشته‌باشند و تکالیف خود را در هر زمان و از هر مکان انجام دهند. |
| آموزش آنلاین همزمان | در این روش شاگردان بدون توجه به مکان، با مربیان و همسالان خود در یک محیط یادگیری مجازی تعامل پیدا می‌کنند. |
| یادگیری ترکیبی | یادگیری ترکیبی به‌معنای ترکیبی از یادگیری حضوری و آنلاین است که انعطاف‌پذیری زیادی دارد. |
| آموزش موبایلی | در این روش افراد می‌توانند از تلفن هوشمند یا تبلت خود برای دسترسی به آموزش در حال تمرین یا در صف فروشگاه مواد غذایی یا هر جای دیگر استفاده کنند. |
| گیمیفیکیشن | این روش شامل استفاده از عناصر بازی در فرآیند یادگیری است. هدف اصلی این نوع آموزش، غلبه بر موانع ذهنی یادگیری و ایجاد جذابیت است. |
| ریزآموزش | نمونه‌ای از یادگیری الکترونیکی برای ارائه ماژول‌های اطلاعاتی به شاگردان است و آن‌ها اجازه میدهد تا اطلاعات را به‌طور موثرتری جذب کنند، چون می‌توانند در هر زمان بر روی یک موضوع خاص تمرکز داشته‌باشند. |
| آموزش مبتنی بر ویدئو | این رویکرد از ویدئوها برای ارائه محتوای آموزشی استفاده می‌کند و یک راه عالی برای توضیح بصری یا نشان دادن موضوعات پیچیده است. |
| یادگیری اجتماعی | معمولاً از طریق انجمن‌های آنلاین، اتاق‌های گفتگو و کانال‌های رسانه‌های اجتماعی انجام می‌شود که در آن فراگیران می‌توانند با یکدیگر و با مربیان برای تبادل ایده، پرسیدن سؤال و بحث در مورد محتوای دوره تعامل داشته‌باشند. |
چه نوع آموزش‌هایی برای استریم مناسب است؟
بسته به علاقه، تخصص و مخاطب هدف، انواع مختلفی از آموزش‌ها برای استریم وجود دارد که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آموزش بازی و تکنیک‌های گیمینگ
- آموزش هنرهای تجسمی
- آموزش آشپزی
- آموزش تناسب اندام، تکنیک‌های مدیتیشن، نکات تغذیه سالم و …
- آموزش فناوری و نرم‌افزار
- آموزش موسیقی
- آموزش زبان
- آموزش‌های زیبایی و مد
- آموزش باغبانی، دکوراسیون و …
- آموزش توسعه شغلی و رشد شخصی
معرفی پلتفرم‌های محبوب استریم برای آموزش
پلتفرم‌های مختلفی برای استریم در آموزش وجود دارد که در ادامه به چند نمونه از مهم‌ترین آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
| پلتفرم | توضیحات |
|---|---|
| VPlayed | یک پلتفرم آموزش ویدیویی آنلاین است که گزینه‌های کسب درآمد مانند پرداخت به ازای مشاهده، اشتراک و تبلیغات را برای درآمدزایی ارائه میدهد. |
| Dacast | یک پلتفرم ویدئویی همه‌کاره است که نیازهای مربیان و استارتاپ‌های فناوری آموزشی را برآورده می‌کند و دارای مکانیسم‌های امنیتی داخلی و تجزیه و تحلیل برای سنجش تعامل شاگردان است. |
| GUDSHO | یک پلتفرم آموزشی یا تجربیات یادگیری بصری بیشتر و دارای تجزیه و تحلیل از پیش طراحی‌شده برای ردیابی فعالیت یادگیرنده و عملکرد خوب ویدیوها است. |
| Brightcove | از کسب درآمد از ویدیوهای آموزشی از طریق ابزارهای مختلف پشتیبانی می‌کند و به مربیان اجازه میدهد برای محتواهای خاص هزینه دریافت کنند. |
| Vimeo OTT | یک پلتفرم آموزشی ویدیویی است که ویدیوهای درخواستی را ارائه میدهد و امکان لایو استریم در مقیاس بزرگ را فراهم می‌کند. |
| Panopto | یک پلتفرم ویدئوی آموزشی پیشرو است که یک سیستم مدیریت محتوای ویدئویی جامع را ارائه میدهد. |
| Kaltura | یک پلتفرم ویدئویی قدرتمند و انعطاف‌پذیر است که برای موسسات آموزشی در سراسر جهان طراحی شده و با کمک آن مربیان می‌توانند به‌راحتی ویدیوها را آپلود و مدیریت کنند و به اشتراک بگذارند. |
| IBM Cloud Video | یک پلتفرم قدرتمند است که به مربیان اجازه میدهد تا محتوای ویدیویی با کیفیت بالا را ارائه دهند تا شاگردان بتوانند در هر زمان، هر مکان و در هر دستگاهی به آن دسترسی داشته‌باشند. |
| Zype | گزینه‌های متعددی را برای استریم و کسب درآمد از محتوای ویدیوی آموزشی ارائه میدهد و سازگار و مقیاس‌پذیر است. |
بیشتر بخوانید: استریمر کیست؟
چک لیست ابزارهای مناسب برای استریمینگ آموزشی
ابزارها و پلتفرم‌های مختلفی وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها برای استریم آموزشی و خلق محتوای جذاب و تعاملی برای مخاطبان خود استفاده کنید که عمدتا عبارتند از:
| چک لیست | ابزارها |
|---|---|
| بسترهای استریم | توییچ، یوتیوب لایو، فیس‌بوک لایو و زوم |
| ابزارهای ویدئو کنفرانس | زوم، گوگل میت، اسکای روم |
| نرم‌افزار ضبط صفحه | OBS Studio، Camtasia |
| ابزارهای تعاملی | Kahoot و Mentimeter |
| برنامه‌های تخته سفید | مایکروسافت وایت برد، Jamboard |
| ابزارهای اشتراک و همکاری اسناد | Google Docs/Sheets/Slides و Microsoft Office Online |
نکات مهم برای یک لایو استریم آموزشی امن
برای استفاده حداکثری از آموزش آنلاین به ویژگی‌هایی نیاز دارید که شاگردان را ایمن نگه دارد و کمک کند جلسات آموزشی آنلاین را با گروه بزرگی از شرکت‌کنندگان میزبانی کنید. عناصر کلیدی که برای استریم آموزشی نیاز دارید، عبارتند از:
| نکات | توضیحات |
|---|---|
| نظارت بر چت‌ها | قطعا شما نمی‌خواهید شاگردانتان با یک بحث نامناسب که حواس کل کلاس را پرت می‌کند، درگیر شوند. همچنین، می‌توانید هر محتوای نامناسبی را که با کلاس شما همخوانی ندارد، مسدود کنید. |
| ابزارهای ارزیابی | شما به توانایی طراحی آزمون‌ها برای سنجش عملکرد شاگردان و پیگیری پیشرفت آن‌ها نیاز دارید تا تشخیص دهید کدام دانش‌آموزان در یادگیری خود به حمایت بیشتری نیاز دارند. |
| انجمن آنلاین | در یک محیط کلاسی سنتی، دانش‌آموزان می‌توانند بعد از کلاس با هم دیدار کنند، درس بخوانند و دوست پیدا کنند، که در محیط مجازی امکان‌پذیر نیست. ایجاد انجمن‌های آنلاین به‌عنوان مکانی امن برای بحث و کمک متقابل ضروری است. |
| ویژگی‌های ایمنی | شاگردان شما نباید به محتوای آنلاین مضر یا نامناسب دسترسی داشته‌باشند. برای راه‌اندازی این ویژگی‌ها به کمک مدیران فناوری اطلاعات برای ایجاد خط‌مشی‌های مسدود کردن وب‌سایت‌ها و برنامه‌های خاص نیاز دارید. |
چگونه استریم می‌تواند ارتباط تعاملی بین مدرس و دانشجو را تقویت کند؟
تعامل می‌تواند آینده آموزش در استریم را تغییر دهد. درواقع، لایو استریم امکان تعاملات بالاتر و فراتر از تجربه کلاس را فراهم می‌کند. همچنین شاگردان می‌توانند مطالب درسی را به اشتراک بگذارند. همچنین، معلمان و دانش‌آموزان می‌توانند بدون توجه به موقعیت جغرافیایی‌شان، تعامل داشته‌باشند.
ازسوی‌دیگر، بینندگان در لایو استریم می‌توانند در حین تماشای درس، از طریق چت از معلم سؤال بپرسند و معلمان می‌توانند پیشنهاداتی را به یکدیگر بدهند و مطالب هم را لایک کنند و نظر بدهند.
آیا استریم آموزشی جایگزین آموزش حضوری می‌شود؟
استریم آموزشی می‌تواند یک جایگزین مناسب برای آموزش حضوری باشد اما هردو نوع آموزش مزایا و معایب خودشان را دارند. استفاده از استریم آموزشی می‌تواند برای دانشجویان امکان مهارت‌های جدید را از راه دور فراهم کند اما در برخی موارد، آموزش حضوری ارتباط بیشتری بین دانشجو و استاد فراهم می‌کند و این امکان را به دانشجو میدهد که به‌صورت مستقیم با سوالات خود روبرو شود.
بیشتر بخوانید: انواع استریم
سخن پایانی
استریم در آموزش روشی کارآمد برای آموزش با سرعت مناسب است. در این روش شاگردان می‌توانند بدون اینکه احساس عقب ماندن کنند، به شیوه‌ای بهتر مطالب را یاد بگیرند.
آیا آموزش حضوری بهتر از آموزش آنلاین است؟
علیرغم مزایای فراوان یادگیری آنلاین، یادگیری حضوری برای بسیاری از افراد گزینه ارجح باقی مانده است اما هرکدام مزایا و معایب خودشان را دارند.
استریم آموزشی از چه لحاظ با آموزش سنتی تفاوت دارد؟
استریم آموزشی انعطاف‌پذیری و سهولت بیشتری دارد و در هر مکان و زمانی قابل استفاده است.
مهم‌ترین چالش در استریم آموزشی در ایران چیست؟
اینترنت ناپایدار و ضعیف بزرگترین چالش استریم آموزشی در ایران است.
